Các loại chi phí trong mô hình chuỗi cửa hàng thực phẩm

Để bạn dễ hình dung hơn, tôi sẽ đưa ra các ví dụ cụ thể về OpEx, CapEx, RevEx và FinEx trong mô hình chuỗi cửa hàng thực phẩm (ví dụ: chuỗi nhà hàng, cửa hàng tiện lợi bán đồ ăn, hoặc siêu thị mini).

1. OpEx (Operating Expenditure – Chi phí hoạt động)

Đây là những chi phí hàng ngày, thường xuyên để duy trì hoạt động của cửa hàng:

• Tiền thuê mặt bằng: Chi phí thuê địa điểm cho từng cửa hàng.
• Tiền lương nhân viên: Lương của đầu bếp, phục vụ, thu ngân, quản lý cửa hàng, nhân viên vệ sinh, nhân viên giao hàng (nếu có đội ngũ nội bộ).
• Tiện ích: Chi phí điện, nước, gas (để nấu nướng, làm lạnh), internet cho từng cửa hàng.
• Nguyên vật liệu gián tiếp: Các vật dụng không trực tiếp tạo ra sản phẩm bán, nhưng cần thiết cho hoạt động như khăn giấy, xà phòng, túi đựng rác, vật tư vệ sinh, đồng phục nhân viên.
• Chi phí tiếp thị & quảng cáo: Chi phí chạy quảng cáo trên mạng xã hội, tờ rơi, biển hiệu, các chương trình khuyến mãi chung cho toàn chuỗi.
• Bảo trì, sửa chữa nhỏ: Chi phí sửa chữa định kỳ hoặc đột xuất các thiết bị nhỏ, hệ thống điện nước trong cửa hàng (không phải nâng cấp lớn).
• Phí phần mềm quản lý: Phí thuê hoặc sử dụng các phần mềm quản lý bán hàng (POS), quản lý kho, quản lý nhân sự cho chuỗi.
• Phí bảo hiểm: Bảo hiểm tài sản, bảo hiểm trách nhiệm dân sự cho cửa hàng.
• Chi phí hành chính: Lương của nhân viên văn phòng (kế toán, nhân sự, marketing) tại trụ sở chính của chuỗi.

2. CapEx (Capital Expenditure – Chi phí vốn)

Đây là các khoản đầu tư lớn vào tài sản cố định, có giá trị sử dụng lâu dài và mang lại lợi ích trong nhiều năm:

• Mua sắm thiết bị bếp mới: Lò nướng công nghiệp, tủ lạnh lớn, máy rửa bát, máy pha cà phê, máy làm kem, hệ thống hút mùi cho các cửa hàng mới hoặc thay thế thiết bị cũ.
• Cải tạo, xây dựng cửa hàng mới: Chi phí thiết kế, xây dựng, trang trí nội thất ban đầu cho một địa điểm cửa hàng mới.
• Mua sắm xe giao hàng: Nếu chuỗi quyết định đầu tư vào đội xe riêng để vận chuyển nguyên liệu hoặc giao hàng.
• Nâng cấp hệ thống công nghệ: Đầu tư vào hệ thống POS (Point of Sale) mới, hiện đại hơn cho toàn chuỗi, hệ thống quản lý kho tự động, hoặc phát triển ứng dụng di động riêng.
• Mua sắm đồ nội thất cố định: Bàn ghế, quầy bar, tủ trưng bày cố định có giá trị lớn và sử dụng lâu dài.
• Mua quyền sử dụng đất hoặc tòa nhà: Nếu chuỗi quyết định mua hẳn mặt bằng thay vì thuê.

3. RevEx (Revenue Expenditure – Chi phí doanh thu)

Đây là những chi phí trực tiếp liên quan đến việc sản xuất và bán sản phẩm, biến động theo doanh thu:

• Chi phí nguyên vật liệu: Giá trị của các loại thực phẩm, đồ uống, gia vị, bao bì (hộp, túi, cốc) được sử dụng để chế biến và đóng gói sản phẩm bán cho khách hàng. Ví dụ: thịt, rau, gạo, sữa, đường, cà phê, hộp đựng bánh, túi giấy.
• Chi phí nhân công trực tiếp: Lương của nhân viên trực tiếp chế biến sản phẩm hoặc phục vụ khách hàng theo giờ, hoặc lương theo sản phẩm (nếu có).
• Phí giao hàng bên thứ ba: Chi phí trả cho các đối tác giao hàng (GrabFood, ShopeeFood, Baemin…) cho mỗi đơn hàng được giao.
• Phí hoa hồng bán hàng: Hoa hồng trả cho nhân viên bán hàng hoặc đối tác liên kết dựa trên doanh số bán được.
• Phí xử lý thanh toán: Phí ngân hàng hoặc phí cổng thanh toán cho mỗi giao dịch thẻ tín dụng/thẻ ghi nợ hoặc ví điện tử.
• Chi phí khuyến mãi trực tiếp: Chi phí cho các chương trình giảm giá trực tiếp trên sản phẩm (ví dụ: mua 1 tặng 1, giảm 10% cho món X) mà doanh nghiệp phải chịu.

4. FinEx (Finance Expenditure – Chi phí tài chính)

Đây là các chi phí liên quan đến việc vay mượn và quản lý tiền của doanh nghiệp:

• Chi phí lãi vay: Lãi suất phải trả cho các khoản vay ngân hàng để mở rộng chuỗi, mua sắm thiết bị, hoặc duy trì hoạt động kinh doanh.
• Phí dịch vụ ngân hàng: Các loại phí duy trì tài khoản, phí chuyển khoản, phí quản lý tín dụng từ ngân hàng.
• Phí phát hành cổ phiếu/trái phiếu: Nếu chuỗi huy động vốn thông qua việc phát hành chứng khoán.
• Chi phí quản lý nợ: Các chi phí liên quan đến việc tái cấu trúc nợ, tư vấn tài chính.
• Chênh lệch tỷ giá hối đoái: Nếu chuỗi có giao dịch với nhà cung cấp nước ngoài và có sự biến động về tỷ giá.

Hy vọng những ví dụ cụ thể này sẽ giúp bạn hình dung rõ ràng hơn về từng loại chi phí trong mô hình chuỗi cửa hàng thực phẩm!